Bích Xuân
Chuyến
viếng thăm kế tiếp là hai đền nổi tiếng ở vùng sa
mạc Abou Simbel. Từ
Assouan, đi bằng xe để đến Simbel (mất 4 tiếng). Sáu giờ
sáng, chiếc
tàu chở khách khởi hành tại Louxor (Ai
Cập) đến Assouan bằng con sông
Nil (khoảng 220 cây số), tàu chạy một
ngày thì đến Assouan. Để kịp
chuyến tàu khách du lịch phải thức day 3 giờ 30
sáng ngáp ngắn ngáp
dài, phải đi chuyến bus bốn giờ sáng. Trời
còn tối đen nhưng bến xe bus
đã đông nghẹt người và không
khí nơi đây thật là nhộn nhịp. Những xe
bus của hãng du lịch khác, tụ họp tại
đây để cùng khởi hành.
Đường
đến Abou Simbel là một đường xa lộ thẳng tắp, con đường nhựa
đen nổi
bật trong sa mạc trắng xóa mênh mông.
Lâu lâu mới có một chiếc xe chạy
ngược chiều. Một đương chỉ đủ cho hai chiếc xe chạy ngược nhau. Xe chạy
suốt bốn tiếng đồng hồ không nghỉ ngơi, mà nghỉ
đâu khi chung quanh
vắng ngắt, không một căn nhà chỉ toàn
là màu trắng cô đơn. Thỉnh thoảng
chỉ có đồn lính gát xa lộ, người
lính ngước nhìn một cách hững hờ mỗi
khi có xe chạy ngang qua. Trong đám du
khách có người bày tỏ sự lo lắng
nếu hư xe trong sa mạc này thì làm sao
? Nhưng xe bình yên đến được
Abou Simbel lúc 08 giờ sáng. Cách
đó không xa là ngôi đền
Ramsès quay
mặt về hướng hồ Nasser.
Đền Ramsès II, do Liên Hiệp Quốc tu bổ sửa chữa lại vì đền bị đe dọa bởi nước dâng cao gây ngập của hồ Nasser. Sau đó hồ phải di chuyển đến một nơi cao hơn. Chương trình cứu nguy bắt đầu từ năm 1963, kéo dài đến năm 1972 mới xong, với số nhân công 900 người, người ta ráp lại những khối đá cắt ra của ngôi đền( có khối nặng đến 30 tấn). Cuối cùng đền ngự ở vùng đất mới, cao hơn vùng đất cũ 60 thước.
Bốn bức
tượng khổng lồ đội mũ cổ truyền trước mặt tiền đền.
Tượng
vua Ramsès II, có khuôn mặt tươi
vui.Trên ngực và trên những
cánh tay
mang những dấu hiệu của vua. Những bức hình vẽ nhỏ ở
bên hông ghế của
bốn bức tượng, tượng trưng cho những tù binh. Bên
trái và bên phải của
mỗi bức tượng là con vua, vợ vua và mẹ vua (những
bức tượng nhỏ này cao
chưa tới đầu 
gối
vua). Bên trong đền có một phòng lớn 18
thước bề sâu. Trên trần được
trang trí những hình con ó dang
cánh bay và những huyền thọai vua
chúa.
Tám trụ lớn đỡ mặt trần. Trên những cột
tru,ï khắc những màn cúng
dường. Trên vách đá khắc những cảnh
khác nhau của trận chiến Qadesh
giữa vua Ramsès II và Hittites.
Những
chữ cổ Ai Cập được khắc trên mặt tiền của đền
Ramsès II. Người Ai Cập
cho rằng chính thần Thot là người chế ra lọai chữ
đầu tiên này, loại
chữ này có một sự cấu kết “văn
phạm” khá rắc rối, không đơn giản, chỉ
cần đổi vị trí một vài hình ảnh,
ý nghĩa câu đã đổi khác rồi.
Dấu biểu
tượng chữ cổ này
“hiéroglyphes” qua nhiều ngàn
năm, từ 700 chữ đã lên
đến 5000 chữ. Sau thiên Chúa giáng sinh
vài trăm năm sau, những chữ cổ
Ai Cập này không còn được xử dụng nữa.
Đền Hathor ở cạnh đền Ramsès II
Sáu bức tượng khổng lồ
được tạc trong đá mặt tiền của đền Hathor. Những bức tượng
này có chiều
cao 10 thước. Đây là một nơi thờ phượng. Trong 6
bức tượng có một bức
tượng nữ thánh tượng trưng cho tình yêu
và niềm vui. Tượng này được tạc
với nét mặt và thân hình của
hòang hậu Nefertari. Hình ảnh của
hoàng
hậu mặc quốc phục Hathor được bao quanh bởi bốn tượng khổng lồ
có nét
mặt và thân hình của Ramsès
II. Dưới chân hoàng hậu có những tượng
nhỏ
công chúa, dưới chân vua có
những tượng nhỏ hoàng
tử. Trong đền này có một phòng lớn với
mặt trần được đỡ bởi 8 trụ xếp
thành hai hàng. Những trụ này cao
khoảng 3 thước để đỡ một khuộn mặt
đẹp của nữ thần với hai tai con …bò
cái. Chiều cao của những tượng
khổng lồ, tính từ bàn chân đến đỉnh
khoảng 20 thước. Ngòai những kích
thước trên, điều đập vào mắt người nhìn
đầu tiên là vẻ đẹp và khuôn
mặt
rất có thần, sống động.
Vào
bên trong hai đền này, lính cấm du
khách chụp hình quay phim, chỉ được
phép chụp hình ở bên ngoài.
Có lẽ họ muốn giữ “bí mật”
của ngôi đền
nhằm lôi kéo những khách du lịch
khác. Biết vậy, nhưng phải thức day 3
giờ sáng đi đến 400 cây số, để đến bảo
tàng nghệ thuật điêu khắc này (
đi, về cả tàu, lẫn xe 1200 cây số) với mong muốn
được tận mắt thưởng
thức chứng tích lịch sử này và đồng
thời thu vài tấm hình để chia sẻ
với bạn đọc không được như mong muốn, khiến người viết cũng
có đôi chút
ấm ức.
Đi
tàu lớn, rồi đến tàu nhỏ, đi bus, rồi lội bộ để
đến thăm hai tượng nổi
tiếng Memnon và Emathion. Hai tượng đá khổng lồ
này ở trên bờ phía tây
của thành phố Thèbes, Louxor. Những tượng
này là vết tích cuối cùng
còn
sót lại của một đền rất lớn vào thế kỷ 18( bay
giờ không còn dấu vết).
Hai tượng này là hiện thân cổ vương Ai
Cập (Pharaon). Với tư thế ngồi
trên ngai, hai bàn tay đặt trên hai đầu
gối. Mỗi bên chân của 
tượng,
có hình mẹ và vợ vua. Hai
bên cạnh ngai “vàng”
có hình vẽ biểu tượng
của hai vùng Ai Cập: vùng trên
và vùng đưới. Hai bức được tạc trong
đá
cứng granite. Hai tượng ngôì có chiều
cao 18 thước, bức tượng nặng hơn
1300 tấn. Hai tượng này đã bị hư hại
khá nhiều từ thời cổ xưa. Nhà sử
gia kiêm địa lý Hy Lạp Strabon đã kể
lại rằng: Trong cuộc động đất
khủng khiếp đã xẩy ra 27 năm trước thiên
Chúa giáng sinh, một phần lớn
của đền khổng lồ này đã xụp đổ và
tượng khổng lồ bên mặt bị nứt từ vai
cho
Bích
Xuân bên Tượng Memnon.
đến
hông. Theo một huyền thọai được kể lại từ giây
phút đó, bức tượng bắt
đầu phát ra âm thanh
“nói” mỗi khi mặt trời mọc. Hiện tượng
này, ngày
nay người ta đã hiểu tại sao. Ban đêm lạnh, tượng
co lại, khi những tia
nắng ban mai đầu tiên chiếu vào tượng
giãn ra, do đó gây ra những
âm
thanh lạ lùng.
Tượng
nứt khổng lồ này đã trở thành một nơi
hành hương của những người Hy Lạp
và người La Mã. Họ đến đây rất
đông để đóan nghe lời “tiên
tri” của
tượng đá, tùy tâm trạng của mỗi người.
Đến thế kỷ thứ 3, (sau thiên
Chúa giáng sinh) hoàng đế La
Mã tên
là Septime Sévère vì
qúa sùng
bái
tượng thần biết nói lời “tiên
tri” khi mặt
trời mọc, nên đã cho tu bổ
tượng nứt, bằng cách trám lại chỗ nứt của tượng.
Kể từ
đó, bức tượng
khổng lồ “câm nín”
luôn trước sự ngạc
nhiên của hoàng đế. Thật ra, chỉ
có tượng bên mặt là Memnon
phát ra âm
thanh mà thôi. Ngòai âm thanh
phát ra lúc đá giãn khi mặt
trời mọc,
còn có âm thanh của gió luồn
vào
khe nứt, tạo thành tiếng
“nói” thì
thầm.
Theo huyền
thọai của Hy Lạp, Memnon là một hoàng tử người xứ
Eùthiopie. Memnon đã
tham dự vào trận chiến thành Troie và
bị Achille giết tại đây và Memnon
đã trở thành một người hùng
quá cố. Hai bức tượng này là hiện
thân của
hai anh em ruột: Memnon và Emathion.
Thung
lũng của vua và Hoàng hậu.
Thung lũng này, nằm bên bờ phía tây của dòng sông Nil của Louxor, được tạo ra bởi một vết nứt của một rặng núi. Ở đây có nhiều cổ mộ, ngôi mộ cổ nhất là mộ của Thoutmôsis I. Đa số các vua Ai Cập đều được chôn cất tại đây. Ngôi mộ cuối cùng được khám phá ra là ngôi mộ của Ramsès II. Ngòai mộ của vua, còn có mộ của hòang hậu và các con vua. Và một số mộ của các quan cận thần, thuộc dòng quí tộc.
Những
cổ mộ và những cổ vật ở trong thung lũng, đều đã
bị những bọn trôm đào
xới, lấy cắp. Ngay cả ngôi mộ của Toutânkhamon cũng
không thoát khỏi
bàn tay của chúng. Người ta cho rằng cổ mộ
này đã bị xâm nhập đến hai
lần, nhưng có lẽ bị phát giác
nên bọn trộm chỉ kịp mang đi một phần nhỏ
trong kho tàng mà thôi. Những
ngôi mộ khác, bọn trộm trở lại vơ vét
sạch. Riêng ngôi cổ mộ của Toutânkhamon
là kho tàng vô giá,
có những
xác ướp để trong hai nơi bí mật. Một nơi, 40
xác ướp vua chúa nằm trong
quan tài, nơi thứ hai có thêm 16
xác ướp. Có tất cả 63 ngôi mộ trong
thung lũng này được sắp xếp theo mã số KV1 đến
KV63 (KV là chữ tắt của
Kings’ valley). Ngôi mộ KV5 là
ngôi mộ lớn nhất trong thung lũng. Ngôi
mộ này là nơi chôn cất những người con
của vua Ramsès II. Từ khi khám
phá ra ngôi mộ này có 150
phòng, hiện đang được canh gác rất cẩn thận.
Những
ngôi cổ mộ đã gây sự hiếu kỳ của du
khách Hy Lạp và người La Mã từ thủa
xưa, và ngay cả bây giờ. Ngày nay, đa
số những cổ mộ này, du khách
không được thăm viếng vì lý do bảo
trì những xác ướp. Những mặt bằng
chạm trổ nổi của một vài ngôi mộ còn
giữ lại được những màu sắc sực rỡ,
mặc dầu bị sự tàn phá của thời gian và
sự đóng góp không kém phần
sốt
sắng của con người.
Bích Xuân