Bích
Xuân, Paris
Hôm nay, trời xanh,
mây trắng, ánh nắng hồng chan hòa khắp
nơi,
tôi như man dại bên hàng cây
xanh với nắng
gió ... Đã bao lần tôi đi bộ
trên đại lộ
tình yêu này, đã bao lần vẫn
xúc động
vì ngắm nhìn dòng sông trong
những
ngày đầu mùa trăng mát dịu.
Dòng sông
làm cho tôi nhiều mộng mơ bất chợt, bởi những cảnh
đẹp, về
chiếc tàu, về ngọn gió, về tòa
nhà cổ
kính. Tất cả đang chất chồng và tất cả đang bay
biến tạo
thành chất liệu dệt lên những câu thơ
đầy
tình thương nhớ ... Lãng mạn tìm về
thiên
nhiên. Sông lạnh, không một
cánh chim, chỉ
có một vầng trăng tròn trịa hiện ra soi
bóng du
thuyền trên quãng sông Seine. Với
tôi,
lúc này là những phút
giây đầy
ý nghĩa một cuộc dạo chơi thả hồn xâm nhập
vào
bí ẩn trong tâm hồn phủ kín. Bỗng
tôi mỉm
cười bâng quơ ...
Sông Seine riêu lá ngập nhạt
màu
Nước thời gian đọng biết về đâu
Buổi chiều mộng dưới hoa nhung tím
ủ Ấp ủ lòng tôi chất chứa nhau.
Sông
Seine, là một
huyền thoại có những lần sôi nổi qua
làn
sóng nước, và biến đổi qua các thời
đại bên
đường phố trong đám đông chiêm ngưỡng.
Sông
Seine, đã tiêu biểu đi vào vương quốc
trái
tim của người dân Paris một khía cạnh
nào đó
như là một vẻ đẹp chủ nghĩa lãng mạn. Xin mời
quí
bạn viễn du giữa dòng sông vài
phút để biết
về câu chuyện nơi dòng sông
này. Nói
đến sông Seine, người ta không thể không
nói
đến 37 cây cầu cũ và mới bắc ngang sông
đã
nói lên lịch sử kiến trúc của
thành phố
Paris. Cây cầu cổ xưa nhất cũng là tân
kỳ nổi tiếng
nhất, đó là cầu Pont-Neuf được xây
vào năm
1604 để vua Henri IV qua lại dễ dàng giữa cung điện Louvre
và tu viện vùng
Saint-Germain-des-Prés.
(Pont Neuf)
Cầu
mới được khánh thành năm 1999 nối liền bảo
tàng viện Orsay tới công viên cung điện
Tuileries. Nhưng cầu đẹp nhất vẫn là cầu Alexandre III với
những hàng trụ đèn đường có
nét độc đáo. Người ta thống kê năm 2004
có khoảng 7 triệu du khách thưởng ngoạn
trên dòng sông Seine.
Giữa
hai thế chiến, bê tông cốt sắt được dùng
để nới rộng những cầu cũ hay là cất lại những cầu cũ rộng
hơn nhưng vẫn giữ lại đường nét cổ kính cũ.
Ngày nay, xử dụng cấu trúc thép trong
vấn đề xây cất cầu, cũng có sức chịu đựng tương
đương với cách xây cất cầu bằng bê
tông.
Dòng
sông Seine dài 776 cây số,
(đã có khoảng trước 10 000 năm trước
thiên chúa giáng sinh) bắt nguồn từ
vùng Bourgogne và chấm dứt bằng cách
chảy ra biển Manche. Tên dòng sông Seine
được Jules César (Hoàng đế La mã,
người bách chiến bách thắng một thời
bá chủ gần hết hoàn cầu) đặt ra từ tên
Sequana nàng tiên La mã.
Sông
Seine cũng là một đường thủy lưu thông thương mại
có tầm quan trọng bậc nhất. Đến thế kỷ 17 và 18
có sự phát triển là thành
lập một cảng lớn gần cung điện Louvre bên bờ sông
Seine để tiếp tế than, củi, cỏ khô và thực phẩm.
Trước khi có động cơ hơi nước, những phà lớn được
kéo hai bên bờ bởi những con ngựa hay
là những người phu kéo.
(Pont Alexandra)
Từ
thời những người Gaulois (người Pháp thời cổ xưa)
thành lập một làng bé nhỏ
trên một hòn đảo nhỏ giữa Paris ( île de
la cité ), lịch sử của thành phố Paris
đã có liên hệ mật thiết với
dòng sông Seine băng ngang qua thành
phố mang theo sự nhộn nhịp của đời sống. Dòng sông
Seine còn là một ranh giới địa dư, một biểu tượng
ngăn cách bờ bên phải và bờ
bên trái, những dinh thự đẹp cũng nằm
dài theo hai bên bờ sông. Những chiếc
phà cũng như những tàu chở du khách
thăm viếng tới lui một cách êm ả trên
dòng sông.
Thật
là khó tưởng tượng, vào thế kỷ thứ 9
sau thiên chúa giáng sinh (từ năm 801
cho đến năm 900), một đội quân gồm 700 cướp biển Vikings
đã mượn dòng sông Seine để
xâm chiếm Paris. Cũng vào năm 1572 dòng
sông Seine đã mang nhiều ngàn
xác chết, là những nạn nhân của một vụ
thảm sát vào thời đó.
Cách
đây 300 năm,
dòng sông Seine đã giữ nhiều vai
trò một
lúc : vừa là nguồn nước uống khi qua hệ thống
lọc, vừa
là hệ thống cống của thành phố, vừa là
chỗ để cho
những người chuyên môn giặt áo quần
và phơi
hai bên bờ sông. Những xưởng máy đổ
xuống đó
những đồ phế thải. Những con ngựa (thời còn xe ngựa) uống
nước
sông và những người bán cá
liệng đầu
và đuôi cá xuống sông ...
Và cuối
cùng là một số người dân Paris cũng tắm
ở đó
sau khi vua Henri IV đã làm gương vào
một
mùa hè quá nóng nực năm
1609, ông
đã phóng xuống nước trần truồng như nhộng, tiếp
theo
đó 4000 người dân đa số là
đàn ông con
trai bắt chước phóng theo, trước sự hiếu kỳ và
ngạc
nhiên của nhiều người qua lại coi sự việc này như
một sự
giải trí hiếm có.
( Pont Alexandra)
Vào
thế kỷ 18 các hoạt động trên dòng
sông phát triển không ngừng. Người ta
xây hai bên bờ sông để ngừa trường hợp
nước dâng đến khu Chatelet chẳng hạn. Để phòng
ngừa nạn lụt, dòng sông được thâu hẹp
lại để kiểm soát dòng nước lũ dễ hơn.
Sông Seine luôn luôn có tầm
quan trọng bậc nhất về những cảng bên bờ sông.
Ngày nay; dòng sông Seine trở
thành một thắng cảnh với dòng nước trong sạnh sẽ
nhờ chiến dịch chống ô nhiễm.
Sông
Seine với những lần
nước dâng chậm, thường xẩy ra vào tháng
11
và tháng 04. Thời gian nước dâng
kéo
dài nhiều ngày đến nhiều tuần. Trái
lại những lần
dâng lớn luôn luôn xẩy ra vào
giữa
tháng 12 và tháng 02. Nước
dâng lên 5
m coi như là trung bình, nước dân
lên 6 m coi
như là quan trọng và khi nước dâng
quá 7 m
được coi như là khác thường. Từ thế kỷ thứ 6 cho
đến nay
sông Seine đã dâng nước một
cách khác
thường (quá 7 m) 60 lần, tính trung
bình 26 năm
một lần. Lần nước dâng khác thường vào
năm 1658.
Tương đương như thế vào năm 1910 nước dâng
đã
kéo dài 45 ngày cũng là lần
dâng quan
trọng nhất ...
Sau nhiều
ngày mưa tầm tả trên đất băng giá
ngày 21/01/1910 người ta không còn thấy
hai bên bờ sông Seine nữa vì nước
đã bao phủ hoàn toàn, nước
dâng ngập đến đại lộ Saint-Germain, đường
Université, tới Notre-Dame de Lorette (quận 9) rồi tới
công trường Trinité. Những ngày kế tiếp
tình trạng trở nên trầm trọng hơn.
Thành phố tối đen như mực, nước sông tiếp tục
dâng tới ga Lyon, rồi kế đến quãng trường Bastille
, tới sân Quốc hội, ngập cầu Austerlitz. Ngày
28/01/1910 nước dâng lên tới 8,62 m khoảng 20.000
cao ốc bị thiệt hại và 200.000 người dân Paris
là nạn nhân của trận lụt này.
Vào
thế kỷ 21 này người ta e ngại có thể
có một trận lụt lớn tương đương với trận lụt 1910.
Ngày 21/10/2005 một đoàn gồm hai chiếc
phà lớn chở phần cấu trúc ở giữa chiếc cầu bằng
thép với chiều dài 106 m, và chiều
ngang 12 m nặng 550 tấn đã rời hãng Eiffel ở
vùng Lauterbourg tỉnh Alsace (Pháp) bằng
dòng sông Rhin ra biển Bắc để ngược
dòng sông Seine đến công trường
xây dựng cây cầu tương lai này...Cây
cầu mới nhất 2006 tên là Simone-de-Beauvoir
dành riêng cho người đi bộ, dài 304 m
bắc ngang sông Seine một lèo, (không
có trụ cột nào dưới nước) giữa công
viên Bercy (quận12) và thư viện quốc gia
Pháp (quận
13). Phần giữa cầu này sẽ
dành ra một khoảng trống công cộng 12 m bề ngang
và 50 m bề dài.
(Pont Invalide: nước dâng cao năm 1910)
Sông
Seine có một nét hấp dẫn đặc biệt
riêng, nên du khách đến Paris hầu hết
đều ghé thăm dòng sông lãng
mạn của những buổi mặt trời lặn trên bến nước,
tràn qua mọi biên giới bao trùm cả văn
chương, hội họa, sân khấu, âm nhạc bởi mang một
cái tên bất hủ "Sông Seine
Lãng Mạn". Người ta coi đây như là một
trung tâm văn hoá của nước Pháp trong
nghệ thuật qua nhiều lần sửa đổi.
Những
cây cầu bắc ngang dòng sông nhằm
đáp ứng nhu cầu của công chúng. Song
cũng tại nước Pháp, thoạt nhìn có vẻ
phù phiếm khi quá đuổi theo mốt, trào
lưu, một trào lưu tư tưởng hoặc nghệ thuật nó đại
diện cho sức ì vô hình nhưng tiềm
tàng, in một dấu ấn mãnh liệt tới mức
khó phai mờ ảnh hưởng cho tới những thế kỷ sau.
Chúc
các bạn thả hồn vào mảnh vườn của ký
ức, một nơi không hề có trái cấm, cảm
hứng từ sông Seine khi ghé đến Paris.
Bích Xuân