Năm Tân Mão Nói Chuyện Mèo
Bích Xuân, 2011/02/01

Hiện bây giờ, Tết ở Việt Nam thì nhộn nhịp với những truyền thống đậm đà bản sắc dân tộc, người Việt ở khắp nơi trên thế giới cũng hớn hở rộn ràng chào đón Tết. Riêng người Việt định cư ở Pháp không tụ hội lại một nơi mà sống rải rác khắp nơi trên nước Pháp, không đông người Việt như ở California, hay Texas tiểu bang thứ nhì đông người Việt ở Mỹ. Mùa Tết, Bolsa, dựng chợ hoa trong những ngày sắp cuối năm nên không khí Tết thật nhộn nhịp. Người Việt ở Pháp đón Tết cũng vui, nhưng có phần nhỏ hơn. Người Việt ở Pháp không có chợ hoa riêng trong ngày Tết, nhưng cũng có đầy đủ phong tục, tập quán và hương hoa không khí trong ngày Tết. Đa số họ đi chợ tại siêu thị lớn trong khu vực chính này. Tiệm Việt nhỏ ở ngoại Paris, nên bà con mình vào siêu thị của Tàu ngay Paris có đủ hàng trăm thứ cho ngày Tết, không thiếu món chi... Người Việt ở Pháp, thường thì họ mua bánh chưng, bánh tét, chẳng ai nấu bánh ở nhà. Có người cúng kiến trong ba ngày Tết, nhưng cũng ít ai nấu mâm cơm xôm tụ để cúng Tết như  ở quê nhà, phần chỉ có hai vợ chồng, con cái đã lớn ra riêng nên bày cúng cho nhiều cũng chẳng có bao nhiêu người, nên họ chỉ cúng ông bà tượng trưng, thường thì họ cúng bánh chưng, bánh tét, trái cây, bánh mức ...

                                      Văn nghệ của Tổng Hội sinh viên Paris

Người Việt thường tụ họp trên con đường chính quận 13 Paris, chật chội, kẹt xe với hai ngày cuối tuần, Thứ Bảy, và Chủ Nhật. Đón mừng Xuân do các hội đoàn người Việt tổ chức những buổi Hội Chợ mừng Xuân. Giấy đỏ, trên đó có viết những câu thơ, triển lãm, tranh ảnh, và các sự kiện văn hoá, quà tặng văn học, các thư pháp và các món ăn Tết như bánh chưng, bánh tét, mứt gừng, hoa mai, đào ...

                               Giao thừa tại chùa Khánh Anh vùng ngoại ô Paris

Văn nghệ có bàn thờ tổ tiên, những màn vũ múa nón, múa quạt...Ở Pháp, nhà thờ và chùa cũng tổ chức Tết văn nghệ vui Xuân. Giới trẻ, đi chùa hoặc đi nhà thờ cũng nhiều, các em trình diễn những điệu vũ điệu cổ truyền với áo dài, áo bà ba, áo tứ thân ... Văn nghệ truyền thống mừng Xuân của Tổng Hội Sinh Viên Paris có từ mấy chục năm nay, hội Làng Bách Hợp của Hướng Đạo, Hội Liên Đới cũng tổ chức văn nghệ mừng Xuân ...

Có người không gặp nhau thường, nhưng trong ngày lễ Tết vẫn gọi phôn hỏi thăm và chúc Tết lẫn nhau, có chút gì đó ấm cúng trong những ngày Xuân tha hương ...

                           Văn nghệ Tết tại Buysy saint Georger vùng ngoại ô Paris

Ngoài ra, lễ hội mùa Xuân 2011, truyền thống diễn hành hàng năm lúc 2 giờ đến 5 giờ chiều trong khu vực Chinatowns Paris 13 phổ biến nhất, thu hút hàng ngàn người xem. Cuộc diễn hành Tết cổ truyền của người Đông Dương này có từ năm 1986 đến nay, đã trở thành điểm hẹn của lễ hội của năm mới, mỗi năm hơn một nghìn người tham gia, khoảng 200000 khán giả từ khắp nơi trên nước Pháp thậm chí có cả người nước ngoài đến dự. Diễn hành thấy có xe hoa của người Thái, và Lào, nhưng không thấy có hội đoàn người Việt.

Tết Tây, chính phủ Pháp cấm đốt pháo, nhưng Tết ta thì không cấm, cho đốt pháo « vô tư » dây pháo hàng hàng lớp lớp treo đầy trước cửa tiệm, khói mờ mịt, nồng, ngạt, xác pháo hồng đầy đường ... Nhưng khi bước ra khỏi con đường nhộn nhịp vui Xuân này là không còn mùi vị không khí của Tết nữa, tất cả đều yên lặng, người thưa, xe ít, không như ở Cali, mỗi góc phố đều nhuộn nhịp đón Xuân với tiếng hát của ca sĩ trong tiệm cà phê mở lớn vang vọng ... « Xuân đã đến rồi, gieo rác ngàn hồn hoa xuống đời, Vui trong bình minh muôn lời chim hót vang mọi nơi ... »

                                                           Đầu năm lễ Phật

Người Việt đón Tết trong bầu không khí đón Xuân năm nay 2011, biểu tượng là năm Mèo còn gọi là năm Tân Mão. Nhân dịp năm mèo, xin mạn phép nói một chút về mèo. Trong nhân gian người ta nói về một người con gái nào đó, khi gặp nhau muốn ám chỉ cô bồ của bạn thì hỏi « Con mèo của anh dạo này khoẻ không ; » Con mèo có cái gì đó cũng rất là huyền bí, nên có tên gọi là linh miêu. Màu mắt xanh của phụ nữ người ta ví von đôi mắt cô ấy trong sáng đẹp như mắt ... mèo. Mèo có ưu điểm được nâng niu âu yếm hơn những con vật khác. Mắt và bộ lông mèo đẹp, đã có phim Người Mèo của Mỹ do nữ tài tử da ngăm đen Halle Berry đóng vai chính. Người Việt mình gọi mèo đen là mèo muôn, là linh miêu. Halle Berry trong phim là mèo đen, đuôi dài, huyền bí. Người mèo, nhảy từ nhà này, sang nhà khác dẻo dai nhẹ nhàng như ... mèo.

Và mới đây, tại bên nước Anh, con mèo tên Salem của Chloé Hill, đã trở về nhà sau 11 năm bỏ đi, khi Chloé Hill quên đóng cánh cửa nhà, lúc đó, Chloé Hill 6 tuổi, bây giờ 17 tuổi. Con mèo trở về làm cả gia đình Chloé Hill kinh ngạc.

Nói đến Mèo, người viết nghĩ ngay đến con chuột, đa số người Việt mình ở VN, hay nuôi mèo là để bắt chuột, mà họ không hiểu tại sao, mèo sinh ra là để bắt chuột ; Không như người Tây Phương nuôi mèo để vuốt ve, nói chuyện với nó  ... Mèo là con vật nuôi có tình cảm âu yếm yêu thương. Mèo thích ngủ nhiều giờ trong ngày, tuổi thọ mèo nhiều nhất là 15 tuổi. Có nhiều giống mèo, mắt mèo và lông mèo có nhiều màu sắc khác nhau. Đôi mắt mèo trong đêm như hai vì sao sáng. Nhưng răng mèo giống nhau, gồm 32 chiếc sắc nhọn, bốn răng nanh được sử dụng để giết con mồi, 12 răng cửa để gặm, và 14 răng hàm để nghiền thịt thành những miếng nhỏ, được công nhận bởi các cơ quan chứng nhận. Lông mèo dài và mượt. Mèo đi vệ sinh xong, tự nó chôn phân trong một hộp rác riêng của nó. Người viết có chị bạn nuôi con mèo 12 năm tuổi, đã bị mổ vì bị ung thư ở thời kỳ thứ ba. Mỗi lần mổ tốn 120 euros.

Mèo là loài động vật có vú, rất hữu dụng để săn mồi, đặc biệt là loại gặm nhấm như chuột đồng và động vật gặm nhấm nhỏ khác. Ngày xưa, mèo, được đem theo trên các tàu thuyền để bắt chuột ẩn nấp nằm trong các lô hàng hoá. Các móng vuốt mèo cong và rất bén dễ dàng thâm nhập vào con mồ, hoặc để bám leo lên cây. Mèo còn để lại dấu ấn về văn hoá và nghệ thuật được phổ biến của nhiều đại diện trong hội hoạ, văn học hoặc âm nhạc. Đặc tính của mèo rất nhanh nhẹn trong bóng tối, mặc dù thuần hoá hàng nghìn năm, mèo đã giữ lại nhiều tính năng của tổ tiên giống mèo...Mèo còn có giác quan đánh hơi được hướng gió, nó sẽ bị dao động khi bị sợ hãi, hoặc lúc hung dữ nó đứng thẳng để biểu hiệu ý định của mình, còn bộ lông của mèo như là một chất điện ở độ thấp rất tốt, giữ hơi ấm được lâu.

Mèo ở ngoại quốc khác với con mèo ở Việt Nam, mèo ở Việt Nam đâu được bồng ẳm vuốt ve, ngược lại lâu lâu nó bị mấy đứa nhỏ nghịch ngợm, khi đi ngang qua thấy mèo lim dim, thay vì vuốt ve thì đưa chân đá một cái. Mèo cũng biết phản đối lại bằng cách kêu miao miao rồi đưng lên lắc đuôi bước đi...Có khi nó giơ móng vuốt hoặc nhe răng tỏ ý giận. Mèo ở VN bắt chuột, nhưng chuột cống to như mèo thì mèo cũng chẳng bắt được, đôi khi mèo thấy chuột to hơn nó, nó sợ phải quay bỏ đi nơi khác...Mèo cưng ở trong nhà, được bồng ẳm âu yếm có thức ăn, nước uống riêng, mèo được ngủ chung giường, mèo này không ăn chuột, chỉ có loại mèo hoang mới thích nghi với loại động vật hoang.

Mèo là loại động vật được yêu thích của Pháp, mèo, cũng là người bạn thân nhất của con người. Ngày nay, có hơn 9 triệu mèo nhỏ trong gia đình Pháp. Mèo còn được coi là thiêng liêng đối với ngườ Ai Cập, mèo được tìm thấy khắc chung trên các tường đá với các vị thần ở Ai cập, và các nhà khảo cổ cũng tìm thấy nhiều xác ướp mèo, cho thấy người Ai Cập tôn thờ mèo như thế nào ! Trong Ai Cập cổ đại, mèo có liên quan đến nữ thần Bastet.

Vào năm 3000, trước Công Nguyên, ở Ai Cập cổ đại, viện nghiên cứu khảo cổ đã tìm thấy bằng chứng, mèo rừng ở châu Phi là tổ tiên của mèo. Theo các nhà khoa học và sử học, những con mèo hoang dã Phi Châu đã đến kho lương thực Ai Cập dọc theo bờ sông Nile, mèo được thu hút bởi những con chuột ở bên trong.

Sau đó, người Ai Cập dành mèo để nuôi nó trong nhà. Tại sao cư dân Ai Cập cổ đại đã xem mèo một vị thần linh thiêng và khi chết mèo được ướp xác và đặt trong quan tài bằng gỗ vì mèo và sư tử có liên quan với Sekl, vị nữ thần Ai Cập. Mèo được ướp xác thường là trong một ngôi mộ khổng lồ với hàng chục ngàn con mèo khác.

Trước Công nguyên, người Ai cập bắt đầu bán mèo cho người La Mã, người Âu Châu, dân số mèo bắt đầu lan rộng trên toàn thế giới. Mèo cũng trở thành một động vật rất phổ biến ở nước Tàu. Ban đầu, mèo được làm qià tặng trong giới quý tộc, và cuối cùng là các giáo sĩ và những người dân thường. Nhiều con mèo đã được lai với mèo hoang của địa phương, tạo ra một số giống mèo chúng ta biết ngày hôm nay, và đã có đạo luật ban hành để bảo vệ chúng.

Năm 1484, Giáo Hoàng Innocent VII, quy định tất cả các nơi tôn nhờ mèo ở Âu Châu phải bị đốt cháy, vì cho đó là phù thuỷ, trong đó chủ yếu là mèo. Một con mèo trong công ty của một phụ nữ lớn tuổi đã từng coi là đồng hành của một phù thuỷ ác độc. Toà án dị giáo và Giáo Hội đã ra lịnh truy tìm những người sở hữu mèo, và coi như là phù thuỷ. Hàng trăm con mèo và chủ sở hữu của họ bị thiêu cho đến chết.

Đến thế kỷ XVII, mèo trở thành một đoàn thợ săn chuột, và một lần nữa, mèo được tiếp tục được nuôi trong nhà. Năm 1871, một triển lãm lớn được tổ tại Crystal Palace giống mèo Anh và mèo Ba Tư. Đồng thời, New Enghand, được trình bày triển lãm đầu tiên mèo ở Hoa Kỳ. Ngày nay, cuộc sống của mèo tốt hơn bao giờ hết, mèo có một tương lai thật tươi sáng phía trước. Biểu tượng của phương Tây, mèo được kết hợp với may mắn và cái xấu, đặc biệt buổi tối đội mắt nó nhạy cảm và sáng, mèo xảo quyệt nhưng nữ tính, nên thơ và duyên dáng, nên đối với những người yêu mèo họ thu nhỏ hình ảnh âu yếm yêu thương dành bên một góc đời của họ.

Đến thế kỷ 18, vua Louis XV đã có một đam mê yêu thích mèo, sự nhiệt tình này lan rộng cả vương quốc, mèo dần dần trở lại thành người bạn đồng hành nuôi trong nhà không hạn chế ở các khu vực nông thôn. Và thế kỷ 19 là kỷ nguyên của của con mèo, trong suốt thế kỷ này, mèo đã kiếm cách của nó được vào nhà và được người ta âu yếm, nâng niu ngủ trên giường êm nệm ấm với chủ.

Ở các nước Âu Châu, ngay bây giờ, con mèo đen luôn luôn được đánh dấu bởi một sự mê tín từ thời Trung Cổ. Mê tín dị đoan này và tầm nhìn một con mèo đen vẫn còn là một diềm xấu, thần thoại và truyền thuyết xung quanh màu đen từ thời xa xưa. Thật không may cho mèo là một trong những nạn nhân chính của những sự mê tín dị đoan thường gây chết người.

Năm Tân Mão, kính chúc đọc giả Trẻ sức khoẻ dồi dào, gia đình an lành, may mắn hạnh phúc đời đời ...

Bích Xuân, Paris 

Tết Tân Mão 2011