Bích
Xuân
Paris vừa xảy ra một sự kiện kinh hoàng,
mà
báo chí gọi là 911 của
ngành truyền
thông.
Khoảng 11:30 trưa Thứ Tư
ngày 7 tháng 1, hai kẻ lạ mặt mặc đồ đen vũ trang
súng, đội mũ trùm kín đầu trong một
chiếc xe màu đen Citroen C3 tìm tòa
soạn báo Charlie Hebdo, là một tờ báo
chuyên về trào phúng, nằm
trên đường Rue Nicolas-Appert quận 11 Paris.
Cùng lúc đó, Corinne Rey, một họa sĩ
truyện tranh của báo Charlie Hebdo, người có
bút danh Coco, đang đi vào tòa
báo thì hai người đàn ông
mặc quần áo màu đen, mang súng trường
AK-47, túm lấy cô và bắt cô
phải mở cửa. Sau khi bị các tay súng đẩy
vào trong, Rey nhanh chóng tìm chỗ
nấp. Trong khi đó, hai tay súng đi đến
bàn tiếp tân nổ súng, giết
chết ông Boisseau người bảo vệ rồi xả súng
liên hồi, 8 nhà báo, hai sĩ quan cảnh
sát, một nhân viên bảo trì
và một vị khách mời đã bị hạ
sát, 11 người khác bị thương, 4 người trong
tình trạng nguy kịch.
Trước đó, khi chưa xảy ra án mạng, Ông
Beaupé một nhà báo của kênh
Premieres Lignes, sản xuất phim tài liệu điều tra
có văn phòng tiếp giáp với Charlie
Hebdo, đi xuống cầu thang hút thuốc, nhìn thấy
hai người đàn ông xông vào
tòa nhà rồi chạy lên tầng ba,
và sau đó quay trở lại tầng hai, là
tòa soạn của Charlie Hebdo, rồi một đồng nghiệp của
ông cũng chạy lên để báo động.
Các nhân viên vội vàng
khoá cửa và nấp dưới bàn. Sau
đó, họ gọi khẩn cấp cho cảnh sát. Ông
Beaupé nghe tiếng súng nổ liên tiếp
trong vòng 5 phút.
Sau khi tàn sát, hai tay súng lao ra
một chiếc xe màu đen với tài xế đang chờ sẵn
bên dưới. Nhưng theo Cedric Le Bechec, nhân
viên bất động sản, 33 tuổi, người chứng kiến vụ việc,
nói hai nghi phạm này cướp một chiếc xe
Renault Clio màu xám của người đi đường.
Chúng bắn một nhân viên cảnh
sát, sau đó nã đạn vào đầu
nạn nhân trong khi anh đang quằn quại trên mặt đất.
Một đoạn video do người đứng trên lầu quay, đã ghi
lại toàn bộ cảnh tượng.
Ông Charbonnier
là Tổng biên tập của báo Charlie Hebdo,
người có tên trong danh sách bị "truy
sát" của al-Qaeda vì xuất bản những bức tranh
châm biếm cho là khiêu khích
Hồi giáo cực đoan và khắc họa nhà
tiên tri Mohammed một cách bất kính.
Văn phòng của Charlie Hebdo cũng từng bị tấn công
bằng bom xăng vào năm 2011, sau khi xuất bản một ấn phẩm
hoạt họa mang tính châm biếm, hài hước.
Theo luật Hồi giáo, mọi hình thức chế nhạo
các nhà tiên tri đều xem là
phạm thượng.
Sau khi tàn sát những người trong tòa
soạn
báo Charlie Hebdo, hai anh em Sarid và Cherif
Kouachi
cướp xe chạy ra vùng ngoại ô Dammartin-en-Goele
miền bắc
Paris, rồi cướp ở một trạm xăng, bắt một con tin, tẩu thoát
đến
một nhà in cách Paris khoảng 40 km. Trong
lúc
chúng cố thủ trong nhà in, không hề hay
biết
lính biệt kích Pháp nắm rõ
từng hành
động của chúng, nhờ một nhân viên trong
nhà
in là Lilian Lepere, 27 tuổi, trốn trong đống hộp giấy suốt
6
tiếng khi Said và Cherif Kouachi xông
vào xưởng in.
Lepere gửi tin nhắn thông báo cho cảnh
sát
Pháp vị trí của Said, Cherif, đồng thời cung cấp
cho họ
thông tin về sơ đồ của nhà in. Hai tay
súng bắn tỉa
đã vào vị trí trên
nóc tòa
nhà và trực thăng quần thảo trên bầu
trời,
sau cuộc chạm súng hai tên khủng bố bị
tiêu diệt.
Con tin bị Said bắt giữ được giải cứu an toàn.
Cùng
ngày, tại khu vực Porte de Vincennes, cảnh sát
bao vây một cửa hàng tạp hóa Hyper
Carcher của người Do Thái. Tiệm tạp hóa nằm ở
tầng trệt của tòa nhà. Amedy Coulibaly đang bắt
cóc giữ nhiều con tin tại đây. Hắn dọa sẽ giết
các con tin nếu cảnh sát ở Dammartin đột
kích vào xưởng in nơi anh em Kouachi đang cố thủ.
Cảnh sát xông vào tiệm tạp
hóa để giải cứu các con tin, tuy
nhiên có người bị thiệt mạng trong tiệm.
Amedy Coulibaly là tay súng đã bắn
chết một nữ cảnh sát, làm trọng thương một
nhân viên vệ sinh đường phố ở Montrouge
hôm 7-1, bắt cóc con tin và giết chết 4
người trước khi bị cảnh sát tấn công. Cuối
cùng, hắn bị bắn hạ bởi cảnh sát ngày
9-1.
Amedy Coulibaly cùng trong tổ chức của hai anh em Said,
Cherif. Tổ chức al-Qaeda ở Yemen cũng lên tiếng
xác nhận đây là kế hoạch do họ thực
hiện.
Một người phụ nữ tên Boummedienne Hayat, 26 tuổi,
là tình nhân, là người đồng
hành với Amedy Coulibaly, chủ mưu bắt cóc con tin
tại tiệm tạp hóa Hyper Carcher đang bị cảnh sát
truy lùng. Coulibaly sống cùng Boummedienne hồi
tháng 5 năm ngoái khi y được ra tù.
58 giờ căng thẳng với ba tên khủng bố, 3 ngày
đã làm chấn động cả nước Pháp
và thế giới bằng những vụ thảm sát và
bắt cóc con tin đã kết thúc
vào lúc 5 giờ chiều 9-1.
Hàng nghìn người biểu tình
kéo tới Quảng trường Bastille, gần địa điểm xảy ra vụ
tàn sát. Họ giơ cao những tấm biển ghi "Je suis
Charlie" hay "Tôi là Charlie", một khẩu hiệu tượng
trưng cho tình đoàn kết được lan truyền khắp nơi
trên thế giới. Những cuộc tuần hành tương tự cũng
diễn ra ở Berlin, London, Barcelona và Madrid. Nhiều cuộc
biểu tình được lên kế hoạch trên
toàn nước Pháp và trên
toàn thế giới vào cuối tuần này. Cờ
Pháp kéo xuống, cột dây đen,
đèn trên tháp Eiffel phụt tắt để tưởng
nhớ những người đã thiệt mạng.
Tạp chí
trào phúng Charlie Hebdo được thành
phố Paris trao tư cách công dân danh dự
và được ủng hộ cả triệu USD để tiếp tục xuất bản sau vụ tấn
công đẫm máu này. Sau vụ tấn
công, sự ủng hộ của dư luận với Charlie Hebdo tăng mạnh.
Các nhà xuất bản đóng góp
gần 300,000 USD và một quỹ truyền thông mới lập
có sự hậu thuẫn của Google cũng cho biết tương tự. Tại
London, Truyền thông Guardian tuyên bố sẽ
quyên góp hơn 150,000 USD.
Bốn nhân vật nổi bật của hoạt hình trào
phúng báo Charlie Hebdo thiệt mạng: Charb, Cabu,
Tignous, và Wolinski được cho là
đã ghi dấu lịch sử cho hoạt động tự do báo
chí và ngôn luận tại Pháp
cũng như toàn thế giới tự do.
Chân dung nhà báo
1 Stephane Charbonnier aka Charb,
giám
đốc biên tập tuần báo Charlie Hebdo là
một họa sĩ
truyện tranh nổi tiếng kể từ năm 2012. Charb 46 tuổi, đã
trên hit-list đã từng đối mặt với các
mối đe dọa từ
Al-Qaeda. Ông đã được bảo vệ của cảnh
sát từ năm
2011. Tuy nhiên, bất chấp các cảnh báo
lặp đi lặp
lại từ các nhóm khủng bố, Charb tiếp tục
công việc
của ông. Ông nói: "tôi
không sợ bị trả
thù. Tôi không có con,
không vợ,
không có xe hơi, không có
tín dụng.
Đó có thể là một chút khoa
trương nhưng
tôi thà chết đứng còn hơn quỳ
gối!»
Họa sĩ,
Giám đốc Stephane Charbonnier aka Charb
2
Jean Cabut 76 tuổi, thường được gọi là Cabu, cây
cọ vẽ tranh minh họa nổi tiếng của tờ báo này.
Ông vẽ khi còn rất trẻ, bắt đầu sự
nghiệp của mình vào năm 1954. Trước khi chuyển
sang Charlie Hebdo, Cabu từng vẽ cho Hara Kiri, một tạp chí
châm biếm của Pháp đã bị
đóng cửa năm 1970, sau cái chết của Charles de
Gaulle.Trong khi làm việc với Charlie Hebdo, Cabut
đã vẽ một hoạt hình cho báo về mọi chủ
đề.
Họa sĩ Jean Cabut
3 Bernard Verlhac aka Tignous 57
tuổi, vào nghề báo chí qua
các hoạt hình của mình từ năm 1980.
Tác phẩm xuất bản của ông bao gồm trong Mist
và Five Years của Sarkozy. Từ những năm 1990, ông
cộng tác với các tuần báo "Marianne"
cũng như "Charlie Hebdo". Tignous cũng đã tham gia rất nhiều
chương trình truyền hình Pháp.
Họa sĩ Bernard Verlhac aka
Tignous
4 George Wolinski bắt đầu sự nghiệp của mình
với tạp chí châm biếm Hara Kiri vào năm
1960, sau đó chuyển sang làm việc
chánh thức với Charlie Hebdo. Công việc của
ông là vẽ tranh biếm họa. Trong phim hoạt
hình cuối cùng của ông, Wolinski vẽ cho
tạp chí tin tức hàng tuần Paris Match.
Ông cũng từng là giám đốc
biên tập của tạp chí hàng
tháng Charlie Hebdo.
Họa sĩ Georges Wolinski
Tổng thống
Francois Holland
tuyên bố Quốc tang "Charlie Hebdo". Quốc tang, cờ rủ,
kéo
nửa cột, trên các tòa nhà
công cộng
và các cơ quan chính phủ;
đây là Lễ
quốc tang lần thứ năm.
Danh tánh khủng bố
Amedy Coulibaly:
Theo Washington Post, Amedy Coulibaly sinh năm 1982 ở Juvisy-sur-Orge,
vùng ngoại ô Paris. Là con trai duy
nhất trong gia đình gồm 10 anh chị em. Coulibaly nhiều lần
vào tù ra tội. Năm 2005, anh ta bị bắt lần đầu
vì thực hiện một vụ cướp. Cảnh sát
Pháp tin rằng anh ta cải sang đạo Hồi và trở
thành phần tử cực đoan khi đang ngồi tù với tội
danh cướp có vũ trang vào năm 2005.
Said và Cherif Kouachi: Từ nhiều năm trước, một
quan chức cấp cao của Mỹ cho biết một trong hai kẻ này từng
đến Yemen năm 2011, và được tổ chức Al Qaeda ở đó
đào tạo, trước khi trở về Pháp. CIA
còn đưa tên hai nghi phạm này
vào danh sách cấm không được
vào nước Mỹ. Said Kouachi, 34 tuổi, từng có
vài tháng được huấn luyện quân sự, bắn
súng.
Bích Xuân
Paris 10-1-2005